رهبر حزب کنگره ملی افغانستان: تنها یک نظم فدرال می‌تواند به بحران افغانستان خاتمه دهد
دکتر عبدالطیف پدرام، شاعر، نویسنده و سیاستمدار افغان که رهبری حزب کنگره ملی افغانستان را به عهده دارد، سال‌هاست برای برپایی یک نظام فدرالی دموکراتیک در افغانستان کار می‌کند.
پدرام معتقد است افغانستان کشور چند قومی است و انحصار قدرت در دست یک قوم، منجر به جنگ و تنش دوامدار در این کشور شده است.
بر خلاف تصور بسیاری‌ها در مورد ترکیب جمعیت و نفوس افغانستان که پشتون‌ها را قوم اکثریت می‌دانند، پدرام می‌گوید که در افغانستان هیچ قومی به عنوان اکثریت وجود ندارد.
پدرام هژمونی قوم پشتون و انحصار قدرت در دست یک قوم را عامل عقب‌ماندگی و مانع رسیدن به آرامش در افغانستان می‌داند. او می‌گوید که راه حل ختم جنگ طولانی و ویرانگر در افغانستان، ایجاد نظام فدرالی دمکراتیک در این کشور است.
پدرام در سه دور انتخابات ریاست جمهوری افغانستان نامزد شد و در هر سه دور شعارهایش بر محور تمرکز‌زدایی و ایجاد فدرالیسم دمکراتیک در افغانستان متمرکز بود.
این سیاستمدار افغانستانی معتقد است که افغانستان دچار یک بحران عظیم است و این بحران فقط در یک نظام فدرالی که کشور را به قسمت‌های مختلف تقسیم کند و هر قسمت دارای یک پایتخت و نظم مشخص خودش باشد، قابل حل است.
با این حال پس از تصرف مجدد کابل توسط طالبان، این گروه علی رغم اینکه در دوحه قطر وعده حکومت همه شمول را داده بودند، فعلا نوع نظامشان را امارت اسلامی تعیین کرده اند و خبری از حضور چهره‌های سرشناس افغان در این حکومت نیست.
گفتنی است، برخی از فعالان سیاسی ایران نیز معتقد هستند که به دلیل چند قومی بودن ایران، فدرالیسم منطبق‌ترین شیوه حکمرانی در ایران خواهد بود.
اصطلاح فدرالیسم برای توصیف یک سیستم حکومتی به کار می‌رود که در آن حق حاکمیت، مطابق قانون اساسی بین یک قدرت حکومت مرکزی و واحدهای سیاسی تشکیل دهندهٔ آن (مانند ایالت‌ها یا استان‌ها) تقسیم شده‌است.
کشورهایی موفقی چون آمریکا، کانادا، امارت متحده عربی، آلمان و سوئیس بصورت فدرلی اداره می شوند.