سیاسیمقاله

نگاهی به وضعیت مطبوعات و رسانه های آزاد در جمهوری اسلامی

#سعید_همتی

 

✍️روزنامه‌نگاری در ایران تاریخچه‌ای بیش از یک قرن دارد. فعالیت حرفه روزنامه نگاری در ایران، از دوران محمدشاه و اوان پادشاهی ناصرالدین شاه، با چاپ اولین “کاغذ اخبار” آغاز گردید.

 

✍️به مثابه آن، توقیف روزنامه و بازداشت روزنامه نگارانِ آزاد اندیش نیز در ایران سابقه طولانی دارد، اولین روزنامه ایرانی به دستور “ناصرالدین شاه قاجار” بیش از یک قرن پیش توقیف و ممنوع الانتشار گردید.

 

✍️اما در ۴۰ سال اخیر، کشور شاهد سانسور مضاعف، حمله به دفاتر نشریات و روزنامه‌ها، احضار و بازداشت روزنامه‌نگارانِ حقیقت جو و ضرب و شتم آنها بوده است، تا جایی که این فشارها روزنامه نگاران مردمی را محدود یا مجبور به مهاجرت کرد.

 

✍️از سویی فساد جمهوری اسلامی و مولود آن یعنی اقتصاد نابسامان کشور، باعث شد قیمت کاغذ و هزینه چاپ چندین برابر شود. از روزی هم که شبکه‌های اجتماعی پا به عرصه گذاشتند، مخاطبان رسانه های نوشتاری به سمت تلگرام، اینستاگرام و توییتر کوچ نمودند و با کاهش مخاطبان نشریات نوشتاری، سفارش آگهی‌ها‌ برای روزنامه ها هر روز کمتر و کمتر شد.

 

✍️در این وانفسا، روزنامه‌دارانی پا به عرصه گذاشتند که متاثر از شرایط نابسامان کشور، تنها هدفشان رانت و امتیاز اقتصادی و سیاسی بود، در نتیجه نشریاتی به جای ماند، وابسته به نهادهای امنیتی و افراد نزدیک به دیکتاتوری ولایت فقیه، مانند روزنامه‌های “کیهان” و “رسالت” که از محل بیت المال، ارتزاق می نمایند.

 

✍️”جامعه” اوّلین روزنامه‌ اصلاح‌طلبانِ جمهوری اسلامی بود که اندکی به انتقاد از فسادها، فشارها و نابسامانی های حکومت آخوندی می پرداخت، این روزنامه بعد از حدود یک سال فعالیت به دلیل عبور از خطوط قرمز نظام، در ۳۰تیر۷۷ با شکایت ستاد مشترک سپاه پاسداران، بنیاد مستضعفان و جانبازان، سازمان زندان‌ها توسط شعبه ۳۴ دادگاه عمومی تهران، به اتهام تشویش اذهان عمومی، افترا، اهانت و حمله به مقدسات مذهبی و مسئولان جمهوری اسلامی توقیف شد.

 

✍️چندی بعد، دادگاه ويژه “روحانيت” در پی شكايت وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، روزپنجشنبه ۱۸تیرماه سال ۱۳۷۸ روزنامه “سلام” را به جرم انتشار اسناد طبقه بندی شده توقيف نمود. روزنامه سلام، يك روز قبل از به بحث گذاشته شدن “طرح اصلاحيه قانون مطبوعات” در مجلس، در تاریخ ۱۵ تیر۱۳۷۸ يك نامه كاملاً سرّی و طبقه بندی شده را منتشر كرد كه در آن از طرح سختگیرانه نمودن قانون مطبوعات و ارتباط آن با “سعيد امامی(اسلامی)”، سخن به ميان رفته بود. اين روزنامه در تيتر نخست خود نوشته بود : سعيد اسلامی(معاون وقت وزارت اطلاعات) پيشنهاد اصلاح قانون مطبوعات را داده است.

 

✍️از بهار ۱۳۷۹ سرکوب روزنامه نگاران شدت بیشتری گرفت، سرکوبی که شروع آن از یک سخنرانی بود! سخنرانی‌ای که در آن “علی خامنه‌ای” رهبر جمهوری اسلامی، با “پایگاه دشمن” خواندن مطبوعات ایران، جواز(فرمان) سرکوب روزنامه ها را صادر نمود. او در اول اردیبهشت این سال و در مراسمی که در مصلای تهران برگزار شد، در میان هواداران خود گفت: بعضی از این مطبوعاتی که امروز هستند، پایگاه‌های دشمنند! آنها همان کاری را می‌کنند که رادیو و تلویزیون‌های بی‌بی‌سی و آمریکا و رژیم صهیونیستی می‌خواهند بکنند!

 

✍️همین استفاده از عبارت “پایگاه دشمن” توسط “رهبر رژیم آخوندی” کافی بود تا سعید مرتضوی دست به کار شده و ده ها روزنامه را ظرف مدت بسیار کوتاهی توقیف کند. در نتیجه این اقدام، هزاران روزنامه‌نگار بیکار شده و تیراژ مطبوعات به شدت کاهش یافت.

 

✍️نام “سعید مرتضوی” به عنوان قاضی شعبه ۱۴۱۰ مجتمع قضائی کارکنان دولت معروف به “دادگاه مطبوعات” در دهه ۷۰ خورشیدی مطرح شد. وی در مقام قاضی دادگاه مطبوعات و دادستان تهران ده ها روزنامه و نشریه را توقیف کرد که اوج آن در اردیبهشت ۱۳۷۹ و توقیف فله‌ای مطبوعات بود. در طول دوران دادستانی او بیش از ۱۵۰ روزنامه و نشریه به دستور وی توقیف شده‌اند.

 

✍️با این خوش خدمتی به “دیکتاتوری ولایت”، مرتضوی در سال ۱۳۸۲ در ۳۶ سالگی به مقام دادستانی تهران رسید. در سال‌های آخر دهه ۷۰ و اوایل ۸۰، مرتضوی هر چه به مطبوعات مرتبط بود را رصد می‌کرد، او رگ خواب رهبر فاشیست جمهوری اسلامی را به دست آورده بود! مرتضوی اما تنها روزنامه توقیف نمی‌کرد، بسیاری از مدیر مسئولان، سردبیران و روزنامه‌نگاران که سر و کارشان با مرتضوی افتاد با احکام حبس و جزای نقدی و محرومیت‌های کاری روبه‌رو شدند.

 

✍️اما ظلم های او پایدار نماند، بعدها مرتضوی با پرونده چندهزار صفحه ای از فسادهای خرد و کلان، از فسادهای اخلاقی گرفته تا فروش سوالات کنکور سراسری، زد و بندهای مالی در شرکت های “شستا”(تامین اجتماعی) و جنایاتش در کهریزک گرفتار شد.

 

✍️با گذشت ۴۰سال از انقلاب۵۷ کم کم رژیم آخوندی پا را از مرزهای کشور فراتر نهاد، تا جایی که ربودن و قتل روزنامه نگاران آزاد ایرانی در دیگر کشورها را نیز در دستور کار خود قرار داد. یکی از این نمونه ها “روح الله زم بود” که در عرصه خبر مورد وثوق بخش بزرگی از مردم ایران قرار گرفته بود. او پس از سالها افشاگری درخصوص ده ها مورد از مفسده های مسئولین رژیم آخوندی، در مهرماه ۱۳۹۸ درحالی که به گفته همکارانش در آمدنیوز و طبق رنج نامه پدر وی، برای دیدار با آخوند “علی سیستانی” به نجف رفته بود توسط سپاه پاسداران در عراق دستگیر و ربوده شد.

 

✍️در روز چهارشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۸ سازمان گزارشگران بدون مرز در بیانیه‌ای نسبت به افزایش دستگیری‌ و آزار و اذیت روزنامه نگاران هشدار داد و خواستار رسیدگی فوری گزارشگر ویژه سازمان ملل به شکل فوری شد.

 

✍️این هشدار نسبت به تهدید‌های جمهوری اسلامی ایران علیه خبرنگاران رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور مطرح و خواستار دفاع از آن‌ها شد. این نامه می‌گوید بیش از ۲۰۰ تهدید و آزار پیاپی علیه روزنامه‌نگاران تبعیدی و شهروند در خارج از کشور و از این میان ۵۰ تهدید به مرگ را از سوی خبرنگاران بدون مرز شمارش شده است.

 

✍️سوال این است: چرا رژیم آخوندی از روزنامه نگاران حقیقت جو هراس دارد؟

دکمه بازگشت به بالا