روزنامه شرق: در ایران کلاهبرداری ارزی شده است!

روزنامه شرق وابسته به جریان اصلاح طلبان در شماره روز سه شنبه خود نوشت که در ایران به بهانه تسهیل واردات،کلاهبرداری ارزی بزرگی صورت گرفته است.این روزنامه با انجام یک گفتگو با محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به تفصیل به این کلاهبرداری اشاره کرده است.پورابراهیمی دولت احمدی نژاد را در این کلاهبرداری مقصر می داند و در این باره می گوید:«زمانی‌که بانک‌ها (در دولت احمدی نژاد)از پرداخت ارزهایی که در حساب ارزی فعالان اقتصادی بود، امتناع کردند و پرداخت ریالی نیز به نرخ مبادله‌ای و نه نرخ بازار آزاد صورت گرفت. این خطای فاحشی بود؛ این کلاهبرداری و له‌کردن منافع بخش خصوصی در اقتصاد بود».

پورابراهیمی درباره جزئیات خروج ۳۰ میلیارد دلار از پولهای کشور به خارج،به روزنامه شرق گفته است که در بحث التهابات بازار ارز و تصمیمات غیرکارشناسی بانک مرکزی، شاهد این بودیم که بخشی از منابع ارزی یا از کشور خارج شدند یا منابعی که از کشور خارج شده بود به کشور بازنگشت. چون دو روش داریم؛ یک، اینکه صادرات توسط صادرکننده انجام می‌شود بعد ارز آن را می‌آورد، دوباره تولید می‌کند و دوباره صادر که این یک فرایند است. بخشی هم هست که در آن افرادی داخل کشور به روش‌های مختلف ارز را برای واردات خارج کنند، ولی واردات انجام ندهند. این‌ گزینه، موضوعی است که در قالب اطلاعات اولیه به دست ما رسیده است. البته تراز بانک مرکزی برای تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۹۶ هنوز به دست ما نرسیده است؛ چون تهیه آن زمان می‌برد اما طبق برآورد اولیه‌اي که داریم، حدود ۳۰‌ میلیارد دلار از منابعی که یا از طریق وارداتی که انجام نشده یا از طریق صادراتی که ارز آن در خارج بود و به کشور وارد نشد، از کشور خارج شده است. دلیل اصلی آن هم این بود که منابع به‌واسطه التهاباتی که در اقتصاد ایران بود، حساب ارزی که طرف بتواند ارز خود را در آن بگذارد و هر زمان که بخواهد بگیرد، نداشتند.

او در ادامه می گوید:در همین ماه‌های التهاب بازار این میزان ارز از کشور خارج شد. خب این اقدامات به التهاب دامن می‌زند. ما راهکارمان ساده بود. وقتی حساب سپرده ارزی داشته باشیم که صادرکننده ارز خود را در آن بگذارد و هر وقت که بخواهد آن را بگیرد، مشکل رفع می‌شود؛ این هم شرعی است و هم قانونی. اما این نمی‌شود که مثلا من به شما یک گوشی تلفن بدهم، بعد شما چیز دیگری به من تحویل بدهید. به دلیل اتفاقاتی که در سال ۱۳۹۱ در دولت آقای احمدی‌نژاد افتاد، حساب ارزی دچار یک عدم اطمینان شده است. الان هم حساب ارزی داریم، اما کسی ارز خود را در آن نمی‌گذارد؛ در سال ۹۱ وقتی افراد برای دریافت ارزی که در حساب ارزی خود گذاشته بودند، به بانک مراجعه کردند، به آنها گفته شد که ارز نداریم و وقتی با اصرار مواجه شدند، گفتند ریال می‌دهیم، آن هم ریال به رقم دلار مبادله‌ای. این خطای فاحشی بود؛ این کلاهبرداری و له‌کردن منافع بخش خصوصی در اقتصاد بود. ما الان می‌گوییم چون آن تجربه تلخ وجود دارد، کسی حساب ارزی باز نمی‌کند و در خارج از کشور ارز خود را نگه می‌دارد. ضمن اینکه اگر التهابات موجب افزایش قیمت شود، برای آنها انتفاع هم دارد. چون با تأخیر ارز را وارد کشور می‌کنند؛ مثلا یک‌زمان نرخ ارز چهار‌هزار تومان بود و بعد به پنج‌هزار تومان رسید. این فرد به راحتی می‌تواند ارز را زمانی که گران شد وارد کشور کند و منتفع شود. طرح مجلس برای گشایش حساب سپرده ارزی، تأکید دارد که باید این حساب با تضمین بانک مرکزی گشوده شود. در واقع، هرکسی ارز خود را به بانک‌های عاملی که بانک مرکزی معرفی کند، تحویل بدهد، همان ارز را در هر تاریخی که بخواهد تحویلش دهند.

چه کسی ۳۰ میلیارد دلار پول مردم را به خارج فرستاده است؟

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس می گوید:قسمتی از آنها بخش خصوصی و بخشی ترکیب نهادها هستند. مثلا ممکن است ۱۰درصد سهام یک شرکت پتروشیمی در اختیار یک نهاد عمومی باشد. بیشتر ترکیب هستند. بخش دیگری از آن ناشی از واردات است، بخشی هم ناشی از صادرات. آنالیز آنها مستلزم اطلاعات تراز بانک مرکزی است.اما سال گذشته برای واردات کالا به کشور ۵۰ میلیارد دلار هزینه شده که ۳۰ میلیارد دلار آن برنگشته است!

پورابراهیمی اضافه می کند که قسمت خروج ارز بصورت قاچاق و خارج از مجرای نهادهای دولتی و مؤسسات تابعه آن صورت گرفته است.یک بخش آن هم مربوط به بالا رفتن قیمت ارز است که برخی افراد دلار می گیرند اما در زمان حسابرسی به شکل ریال محاسبه می کنند.مثلا اگر دلاری ۴ هزار تومان دریافت کردند و قیمت دلار به بالاتر از ۵ هزار تومان رسید،ما به التفاوت را نمی پردازند و از این طریق سود می کنند.