بالا گرفتن اختلافات درونحکومتی در ایران بر سر سازوکار مالی ویژه اروپا
راهاندازی سازوکار مالی ویژه اروپا برای تجارت با ایران موسوم به اینستکس که حدود یک هفته از آن میگذرد، واکنشهای متضادی از سوی موافقان و منتقدان دولت ایران به دنبال داشتهاست.
مقامهای دولتی، مکانیزم مالی اعلامشده را وسیله دور زدن تحریمهای آمریکا توصیف میکنند، اما دیگر جناح های قدرت در ایران، «اینستکس» را، ابزاری صرفا نمادین و بدون کارآیی جلوه میدهند.
ولی ملکی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، گفته است: «اینستکس نخستین گام برای رفع مشکلات بازرگانان، صادرکنندگان و واردکنندگان ایرانی و اروپاییست، که سختگیریهای بیش از حد آمریکا مشکلاتی را برایشان به وجود آورده است..»
اظهارات این مقام حکومتی در حالی ست که یک روز قبل، در اقدامی بهظاهر هماهنگشده، امامان جمعه در خطبههای خود بهشدت از این سازوکار مالی انتقاد کردند.
احمد خاتمی، امام جمعه تهران، اینستکس را به «سیاست نفت در برابر غذا» شبیه دانست و آن را سبب «تحقیر» ایران توصیف کرد.
امام جمعه قم محمد سعیدی نیز گفت: «به التزام اروپاییها نیز در پایبندی به برجام اطمینانی نیست بنابراین نباید منتظر اروپا بمانیم».
همزمان آمریکا تهدید کرده که شرکتهایی که قصد بهرهگیری از ابزار اینستکس را دارند، تنبیه خواهند شد.
هدف از اینستکس، تسهیل انتقال پول بین ایران و اروپاست که با محدودیتهای شدید بانکی همراه است.
گفتنیست: مطابق بیانیه اتحادیه اروپا، عملیاتی شدن کامل اینستکس نیازمند تایید لوایح مربوط به پیوستن ایران به افایتیاف است که این موضوع در ایران، بهویژه از سوی نزدیکان آیت الله خامنه ای مخالفان جدیای دارد.