وزارت خزانه‌داری آمریکا برای تأکید بر جدی بودن تصمیم واشنگتن در تحریم و محاصره رژیم ایران، یک آژانس مسافرتی و گردشگری در مالزی را به دلیل همکاری و معامله با شرکت هواپیمایی «ماهان»، در فهرست تحریم‌ها قرار داد. این آژانس دیگر قادر نخواهد بود با شرکت‌های بین‌المللی دیگر معاهده یا قراردادی داشته باشد. ایالات متحده با علنی کردن این مجازات در حق آژانس مالزیایی پیامی جدی و قاطع برای دیگر شرکت‌ها که می‌خواهند با «ماهان» معامله کنند فرستاد تا حساب خود را از این هواپیمایی جدا کنند. آیا تحریم‌های جدید را نیز می‌شود دور زد؟!
اما در مورد خود «ماهان‌ایر» چه؟ شرکت هواپیمایی «ماهان» سال‌هاست که به عنوان شرکتی مشکوک زیر ذره‌بین قرار گرفته است. نام این شرکت از ده سال پیش در فهرست سیاه قرار گرفته بود. پس از آغاز مذاکرات هسته‌ای میان اوباما و ایران، فشار بر این شرکت هواپیمایی وابسته به سپاه کاهش یافت، و این شرکت توانست یکی از هواپیماهای خود را که پیشتر بریتانیا خواستار برگرداندن آن بود، حفظ کند. پس از آنکه برای بریتانیا روشن شد که یکی از هواپیماهای «ماهان» با فاکتورهای جعلی خریداری شده و هویت خریدار اصلی در معامله پنهان شده است، لندن خواستار بازگرداندن آن هواپیما شد، اما پس از توافق هسته‌ای، بریتانیا نیز از این مطالبه چشم‌پوشی کرد. اما اکنون با باز شدن مجدد پرونده تحریم‌های آمریکا و فعال شدن نهادهای امنیتی و مالی واشنگتن علیه رژیم ایران مقامات ایالات متحده به شرکت‌ها و دولت‌های جهان که می‌خواهند با «ماهان‌ایر» کار کنند، هشدار داده است.
شرکت ماهان مانند بسیاری از شرکت‌های به ظاهر غیرنظامی در ایران، یکی از بازوهای سپاه پاسداران است که حدود ۲۰ سال است برای حمل ونقل جنگجویان فرقه‌ای وابسته به سپاه، سلاح‌های ممنوعه و فعالیت‌های مخفی دیگر مورد استفاده قرار گرفته. این شرکت برای فرار از پیگرد قانونی از سوی نهادهای بین‌المللی خود را به عنوان یک شرکت هواپیمایی خصوصی تحت مالکیت یک «مؤسسه خیریه» معرفی کرده بود. اما با گذشت زمان مشخص شد که ماهان یکی از دستگاه‌های تحت کنترل و مالکیت سپاه پاسداران است و برای این نهادِ «دولت در دولت» خدمات متعددی در داخل و خارج از ایران ارائه می‌دهد.
فعالیت‌های سپاه پاسداران تنها به شرکت‌های هواپیمایی مانند «ماهان‌ایر» و مشابه محدود نمی‌شود بلکه این نهاد «دولت در دولت» دارای پالایشگاه‌های نفتی، بانک‌ها و کارخانجات برای رقابت با دیگر مؤسسات ونهادها در داخل سیستم دولت ایران است. شرکت «ماهان» تنها یکی از نهادهای سپاه است که در حمل اسلحه و هزاران جنگجوی فرقه‌گرا از سراسر منطقه برای سرکوب قیام سوری‌ها نقشی بسیار «کثیف» ایفا کرد. این شرکت ظاهرا یک شرکت حمل و نقل غیرنظامی است اما در واقع تمام فعالیت‌هایش حمل و نقل اسلحه یا جنگجویان فرقه‌ای از کشوری به کشور دیگر بوده است. این فعالیت‌ها نه تنها با معاهدات و قراردادهای بین‌المللی در تضاد است بلکه با تمام توافق‌نامه‌هایی امضاشده بین ایران و شرکت‌های تولیدکننده‌ی هواپیماهای مسافربری مانند «ایرباس» که حدود ۴۰ هواپیما در ناوگان شرکت ماهان دارد نیز مغایر است.
تصمیم ایالات متحده برای تحریم آژانس مسافرتی مالزیایی ممکن است گامی کوچک به نظر برسد اما هشدار و زنگ خطری است برای همه شرکت‌هایی که می‌خواهند در آینده با شرکت «ماهان‌ایر» معامله و همکاری کنند و خدماتی چون فروش قطعات یدکی و یا حمل و نقل مسافر به این شرکت ارائه دهند. از نظر آمریکا این شرکت‌ها حتی اگر در اماکنی دور از خاورمیانه مانند مالزی هم فعالیت کنند مورد تحریم ایالات متحده قرار خواهند گرفت.
فعال کردن تحریم‌های اقتصادی و مالی علیه رژیم ایران، تنها راهی است که باعث عقب‌نشینی تهران از مواضع خود و موافقت مقامات تهران با ۱۲ شرطی که مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، در ماه مه سال جاری اعلام کرد، خواهد شد. وزیر خارجه آمریکا گفته بود که «ایران دو گزینه بیشتر ندارد: یا توجه به امور داخل کشور وتلاش برای بازسازی اقتصادی، و یا ادامه سیاست کنونی و هدر دادن پول مردم ایران در جنگ‌های بیهوده خارجی. ایران نمی‌تواند هر دو گزینه را همزمان انتخاب کند».
در این میان، دو سلاح اصلی می‌تواند رژیم ایران را از نفس بیندازد: یکی منع استفاده رژیم از دلار در معاملات تجاری که باعث می‌شود نتواند نفت خود را به فروش برساند؛ دیگری تحت پیگرد قانونی قرار دادن مشتریان نفت ایران در بازار جهانی که باعث خودداری مشتریان از خرید نفت رژیم تهران می‌شود. کار دیگری که باید صورت بگیرد امتناع شرکت‌های بیمه‌ی کشتی‌ها و تانکرهای حمل و نقل از معامله با ایران است. این راه‌ها می تواند رژیم ایران را از پای درآورد.
رژیم جمهوری اسلامی در وضعیت بسیار بغرنجی قرار گرفته است. برخی دوستان ایرانی من از وضعیت بسیار دشوار کشور سخن می‌گویند که حتی از زمان تحریم‌های قبلی در دوران احمدی نژاد نیز بدتر شده است بطوری که ایرانیان خارج برای انتقال چند هزار دلار به حساب‌های بستگان خود در داخل کشور نیز در نتیجه ممنوعیت معامله با ایران از سوی سیستم‌های بانکی و مالی بین‌المللی با مشکل روبرو می‌شوند. ولی باید گفت ما شاهد جنگی بدون خونریزی اما بسیار خطرناکتر علیه رژیمی هستیم که حتی قادر به تأمین آب آشامیدنی برای بخش‌های وسیعی از کشور خود نیست.
*منبع: شرق‌الاوسط
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
نظرات وارده در یادداشت ها لزوما دیدگاه شبکه جهانی کلمه نیست.